Auteur: Stichting Renkums Beekdal

Stichting Renkums Beekdal is een initiatief van Staatsbosbeheer, IVN en de gemeente Renkum.

Mestkevers

Je ziet ze niet licht over het hoofd, met hun blauw glanzende buik. Ze liggen dezer dagen bij bosjes op de paden; zieltogend, ondersteboven, vergeefs spartelend met hun poten. Als je ze uit mededogen overeind helpt liggen ze zo weer op hun rug.

Ze vallen nogal op, met hun lengte van 15 – 20 mm, zwart glanzende dekschilden, stevig borststuk, kleine kop, stekelige graafpoten, en gevederde antennen. Er zijn wereldwijd wel 5000 soorten beschreven, waarvan er ca. 100 voorkomen in ons land. Kennelijk hebben ze een succesformule gevonden. Er wordt op aarde dan ook heel wat mest geproduceerd. En met hun zware bepantsering zijn ze goed beschermd tegen vijanden.
De bosmestkever (Geotrupes stercorosus) leeft in bossen, hooilanden en heidevelden. Ze zijn vooral ’s nachts actief. Ze leven van de mest van paarden, koeien en andere grote dieren. Eigenlijk zijn het vegetariërs die voor-verteerde planten eten. Een stel kevers kan binnen een paar uur een fikse hoop paardenvijgen onder de grond werken.
Ze maken ook wel mestballen die ze wegrollen en elders begraven, voor eigen consumptie of voor hun larven. Voor de larven graven mannetje en vouwtje samen een tunnel van wel 60 cm diep, met meerdere kamertjes. In elk kamertje wordt een voorraad mest en een enkel ei gelegd. De engerling-achtige larven zijn wit met een oranje kop. Ze komen al na een week uit en eten per dag hun eigen gewicht aan mest. Tegen het eind van de zomer verpoppen ze. Ze overwinteren als kever en komen in het voorjaar naar boven.
Een enkele mestkever kan vele kilo’s grond per jaar verplaatsen. In bossen op zure zandgrond – waar weinig wormen en mollen voorkomen – zijn ze heel belangrijk voor het losmaken en mengen van de bodem. Doordat ze meer mest begraven dan ze opeten bevorderen ze de terugkeer van voedingsstoffen in de bodem. De oude Egyptenaren hebben hun mestkever, de scarabee, dan ook heilig verklaard.
De kevers sterven na het leggen van hun eieren. Vaak zijn ze dan geparasiteerd door mijten die aan de buikzijde tussen de poten zitten. De dode kevers worden gegeten door o.a. vossen. Hun keutels zitten aan het eind van de zomer vaak vol onverteerde dekschildjes.
Aan het eind van de zomer liggen honderden stervende kevers op hun rug te spartelen op de bospaden. Overeind helpen heeft geen zin meer. Hun taak zit er op. Geotrupes stercorosus is dan aan het eind van zijn Latijn.

Meer lezen: https://nl.wikipedia.org/wiki/Mestkevers
Reageren: wim.braakhekke@renkumsbeekdal.nl

foto’s: Wim Braakhekke

Reeënliefde

foto: Staatsbosbeheer

Eind juli/begin augustus zijn reeën maar met één ding bezig: vrouwtjes versieren. De bronsttijd is begonnen. In deze periode zijn de reeën op de Veluwe aan het begin van de jaarlijkse bronsttijd. Bij de bokken (mannetjes) gieren de hormonen door het lijf. De bokken zijn druk bezig indruk te maken op de geiten (vrouwtjes).

Eind juli komt de reeënbronst op gang. Bronst is de periode waarin de reeën bronstig zijn, of te wel, het is paringstijd. In deze periode zijn met name de bokken heel erg bezig met het veroveren van een partner. Ze zijn er zo op gefocust dat ze minder goed op hun omgeving letten.

De bok begint meestal met het afbakenen van zijn territorium door met zijn gewei tegen jonge boompjes te schuren en te slaan. Hij markeert op deze manier de plek met zijn geursporen. Ook krabbelt hij met zijn poten aan de grond om geur achter te laten. Deze sporen kun je goed vinden in het bos. Als er een andere bok in het gebied komt wordt het knokken. Het territorium moet verdedigd worden en dat gaat samen met geweigekletter. Reeën hebben niet zo’n groot gewei als Edelherten maar kunnen toch beschikken over een mooie zes-ender, een gewei met aan elke tak drie uiteinden.

Als je in deze tijd van het jaar reeën ziet zie je vaak dat de geit wel alert opkijkt maar de bok alleen maar achter haar aan sjouwt. Hij snuffelt aan haar achterste en loopt soms hele rondjes achter haar aan. De geiten scheiden een geur af en maken een soort fluitend geluid waarmee ze de bok roept. De bok daarentegen maakt een soort blaffend geluid wat echt een beetje op honden geblaf lijkt.

Omdat ze letterlijk in rondjes lopen, vaak om een boom heen, kan je platgetreden cirkels vinden in het bos. Vroeger dacht men dat dit werk van heksen was. De mysterieuze cirkels werden dan ook heksenkringen genoemd en men was van mening dat de heksen hier ‘s nachts rond de boom dansten.

Soms gaan de reeën in galop achter elkaar aan en dan is het oppassen. Omdat ze niet goed opletten kunnen ze zomaar de weg oprennen. In deze periode zijn er dan ook vaker aanrijdingen. Voor ons is deze periode leuk omdat je de reeën veel makkelijker kunt zien en het paringsritueel kan aanschouwen. Omdat ze zo druk zijn met elkaar hebben ze ons minder in de gaten en is de kans groter om de dieren in hun natuurlijke omgeving waar te nemen.

De collega’s van Staatsbosbeheer Flevoland hebben een mooi filmpje van de reeën bronst gemaakt met een wildcamera. Hierop kun je goed zien hoe het ritueel in zijn werk gaat.

Groet,
Boswachter Jaël Bergwerff van Staatsbosbeheer

Voorjaarslezingen voor actieve vrijwilligers in het Renkums beekdal

Dit voorjaar organiseert Stichting Renkums Beekdal weer een lezingencyclus voor alle “groene” vrijwilligers die op de een of andere manier bezig zijn in het Renkums Beekdal. De lezingen worden zoals gebruikelijk gehouden in het vrijwilligersgebouw “Mussennest” achter het informatiecentrum (Nieuwe Keijenbergseweg 170) vanaf 19:30 uur. Bent u ook een “groene” vrijwilliger, dan bent u van harte welkom! U kunt zich aanmelden bij Freek Aalbers van de Stichting Renkums Beekdal via e-mail: freek.aalbers@renkumsbeekdal.nl  Er is plaats voor ongeveer 35 mensen. De inschrijvingen stoppen dus bij de 36e aanmelding. Dus meld je snel aan.

 

Datum: 6 februari 2017

Spreker: Mathieu Pinkers (voorzitter Stichting Renkums Beekdal)

Onderwerp: Een verkenning naar het bekende en onbekende van het Renkums Beekdal.

 

Datum: 22 februari 2017.

Spreker: Hein Dielissen (Projectleider bij Staatsbosbeheer)

Onderwerp: De transitie van de gebouwen op locatie de Beken

 

Datum: 23 maart 2017

Spreker: Wim Braakhekke (vrijwilliger bij Stichting Renkums Beekdal)

Onderwerp: De vorming van het landschap in het Renkums Beekdal en omgeving.

 

Datum: 18 april 2017

Spreker: Frans Alberts (boswachter Landgoed Oranje Nassau Oord)

Onderwerp: De omvorming van het stuk Renkums Beekdal behorende bij landgoed Oranje Nassau’s Oord.

Allereerste Rondetafelbijeenkomst ‘Toerisme in de gemeente Renkum’

Op donderdagavond 6 oktober 2016 wordt de allereerste Rondetafelbijeenkomst over ‘Toerisme in de gemeente Renkum’ georganiseerd. De bijeenkomst vind plaats in Kasteel Doorwerth en is een gezamenlijk initiatief van Stichting Exploitatie Renkumse Molen en Stichting Renkums Beekdal. De avond begint om 19:00 uur en is bedoeld voor organisaties en ondernemers die actief zijn binnen de toerismesector.

Netwerkavond
We willen zoveel mogelijk toerisme-gelieerde organisaties en bedrijven bij elkaar brengen. Het is een netwerkavond waarop we het onderwerp toerisme op een informatieve, enthousiasmerende en inspirerende manier gaan bespreken. De toerismesector in de gemeente Renkum verdient deze aandacht!
Gespreksthema’s
Tijdens de avond komen diverse thema’s aan bod. Een heel logische is natuurlijk het thema Airborne. Maar we bespreken bijvoorbeeld ook andere thema’s zoals marketing, om te kijken welke kansen er op dit vlak voor de gemeente Renkum zijn. We zijn erg benieuwd naar alle input die we tijdens de avond zullen verzamelen.
Aanmelden
n.v.t.

Eenjarig bestaan

[vc_row row_type=”row” use_row_as_full_screen_section=”no” type=”full_width” text_align=”left” css_animation=””][vc_column][vc_column_text]Zaterdag 28 mei vierden we feest. We willen iedereen bedanken voor hun komst op deze mooie zomerse dag. Op naar het tweejarig bestaan![/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row row_type=”row” use_row_as_full_screen_section=”no” type=”full_width” text_align=”left” css_animation=””][vc_column][vc_column_text][metaslider id=2587][/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]

Kennisdagen in de Renkumsepoort

De afgelopen weken heb je misschien een hele ploeg Staatsbosbeheer mensen door het Renkums Beekdal zien sjouwen. Renkum is dit jaar een gastlocatie voor de kennisdagen van Staatsbosbeheer. Daarbij bezoeken collega’s uit het hele land collega’s om bij elkaar in de keuken te kijken. 
De bezoekende boswachters hebben rond gekeken in de Oostereng en daar een blesproef uitgevoerd. De Oostereng is een van de leerbossen in Nederland en er is een vak met bomen speciaal bedoeld voor educatie. Alle bomen hebben daar een nummer waarmee je aan kunt geven wat de effecten zijn wanneer je sommige bomen er tussenuit zou halen. Een boom die er uit gaat krijgt normaal gesproken een bles, een stip, zodat de bosbouwers weten welke boom ze moeten zagen. Nu werden alleen de nummers opgeschreven en met een speciaal programma op de computer werd dan uitgerekend of er op de juiste manier geblest is.
De boswachters hebben ook een bezoek gebracht aan het informatiecentrum. Daar hebben ze gekeken naar de unieke samenwerking tussen Staatsbosbeheer, Stichting Renkums Beekdal, het IVN en de gemeente. Na een inleidend welkom door een van de bestuursleden van de stichting konden ze aan de slag. We hebben ze een aantal vraagstukken voorgelegd om de uitstraling en de samenwerking nog beter te maken. Daar kwam heel veel inspiratie uit waarmee we met alle partijen aan de slag gaan. 
Iedereen was erg enthousiast over de plek en het informatiecentrum. Tijdens een wandeling door het gebied hebben ze kunnen zien hoe mooi het beekdal is en welke bijzondere soorten zoals Groot Bronkruid en Klimop Waterranonkel hier voorkomen. Deze kun je vanaf het vlonderpad bewonderen. Helemaal leuk is dat er zelfs een Porseleinhoen is waargenomen. Hopelijk blijft hij hier broeden.

Tekst: Jaël Bergwerff, Staatsbosbeheer

Participatie?…Natuurlijk!

Mathieu Pinkers
Mathieu Pinkers

Tijdens de bijeenkomst van de leden van de Initiatiefgroep Renkums Beekdal heeft voorzitter Mathieu Pinkers hernieuwde aandacht gevraagd voor de derde missie van de Stichting Renkums Beekdal in de trits van Informatie- Educatie -Participatie.
Met 10000 bezoekers in de eerste tien maanden van het nieuwe Informatiecentrum vervult de Stichting met anderen een belangrijke functie voor de publieksvoorlichting over het Renkums Beekdal, ook als Poort van de Veluwe. Voor de Renkumse scholen is een boeiend natuur en milieueducatie programma in uitvoering. En op het gebied van Participatie zetten tientallen vrijwilligers hun kennis, kunde en tijd in om de kwaliteiten van het Renkums Beekdal te behouden en verder te ontwikkelen. Waar het gaat om Participatie als het maatschappelijk initiatief voor natuur en landschap is de totstandkoming van de omvorming van het industrieterrein naar een nieuw natuurgebied in het Renkums Beekdal een (inter)nationaal voorbeeld van wat burgerparticipatie kan bereiken. Zelfs als voorbeeld avant la lettre nog voordat burgerparticipatie aan ons woordgebruik was toegevoegd. Maar met het voltooien van die transitie is er geen reden voldaan terug te treden. Lessen geleerd kunnen anderen inspireren en tot aanmoediging dienen. Nu de ruimte op hoofdlijnen is ingericht kan er meer zorg uitgaan naar het specifiekere en de kwaliteiten in het detail van het Renkums Beekdal. Met de komst in 2018 van de nieuwe Omgevingswet vervallen tientallen wetten en regels over hoe om te gaan met de ruimte om ons heen van eigen erf tot in het Renkums Beekdal. En verder als het gaat om het Renkums Beekdal, Poort van de Veluwe. Wat daar voor in de plaats komt en hoe overheden en burgers daarmee in de toekomst omgaan wordt in de nieuwe Omgevingswet in belangrijke mate bepaald door burgerparticipatie en burgerinitiatief. De Stichting Renkums Beekdal neemt de taak op zich om burgerinitiatieven voor het Renkums Beekdal, uw beekdal, aan te moedigen en te faciliteren.

Laat ons weten wat u voor het Renkums Beekdal wil. Laat ons weten welke toekomst u voor uw Renkums Beekdal wil. Wij praten en doen dan graag met u verder.

 

Wollige grasmaaiers in het Renkums Beekdal

De komende week is het extra leuk wandelen zijn in het Renkums beekdal. Dinsdag 3 mei komt er een kudde schapen een week lang het beekdal begrazen. Wandelaars die een rondje beekdal lopen, zien dan de wollige grasmaaiers aan het werk. Staatsbosbeheer huurt de kudde van de schaapherders van de Grebbeveld in als onderdeel van het natuurbeheer voor meer variatie in soorten planten en dieren in het beekdal.

Op de hogere delen in het Renkums Beekdal worden de schapen ingezet om een handje te helpen met het natuurbeheer. Door een aantal dagen de kudde te laten grazen verbeterd de vegetatielaag. Het gras is op de hogere delen wat vervilt. Dat wil zeggen dat het gras zo dicht ineen groeit dat de andere kruiden geen kans meer krijgen te ontkiemen. Dat zou betekenen dat er een heel eenzijdige vegetatie ontstaat. De soortenrijkdom is belangrijk in het Renkums Beekdal. Daarom zijn de wollige grazers een week lang aan het werk. Staatsbosbeheer wil graag veel soorten planten de kans geven, waardoor er ook weer meer insecten, vogels, amfibieën et cetera komen.

Met schapenbegrazing kan die vervilting doorbroken worden en krijgen de andere plantensoorten weer kans. De schapen trappen met hun kleine hoefjes openingen in de vervilte laag. Ook doordat ze het gras heel kort afgrazen komen ze door de vervilting heen. Koeien zijn veel zwaarder en zouden de vegetatie helemaal kapot lopen, vooral omdat het drassig is in het beekdal. De schapen zijn in het najaar van 2015 al een keer een week geweest om na de groeiperiode en het maaien het laatste gras af te eten. Dat noemen we ‘na beweiding’. Nu in het voorjaar de vegetatie weer begint te groeien komen ze weer een aantal dagen om ‘voor te beweiden’. Het opkomende gras wordt door de schapen afgegeten en de kruiden die wat later kiemen krijgen daardoor de kans tussen het open getrapte en kort gegeten gras op te komen.

Het leuke is dat de schapen nu, in tegenstelling tot het najaar, lammetjes hebben. Een echt voorjaarsgezicht in het Renkumsbeekdal.

tekst: Jaël Bergwerff, Staatsbosbeheer

Gelderse Prijs voor Ruimtelijke Kwaliteit 2016

En de winnaar is….!? Dertien keer tien genodigden met passie voor ruimtelijke kwaliteit in even zoveel gebieden zijn op 21 april aanwezig tijdens de manifestatie “Gebieden met Passie” waar voor de zesde keer de Gelderse Prijs voor Ruimtelijke Kwaliteit wordt uitgereikt. Deze keer door gedeputeerde Josan Meijers. Dertien gebieden met passie waaronder ons Renkums Beekdal zijn genomineerd uit oorspronkelijk 56 aangemelde gebieden! Hier zijn inderdaad de top tien gebieden van Gelderland aanwezig. De zaal en velen daarbuiten wachten met toenemende spanning op de resultaten van de Publieksprijs waarvoor ruim tienduizend personen online hun stem hebben uitgebracht. Ook is er de Vakprijs uitgebracht door een deskundige Jury on der leiding van Jan Terlouw. Beide prijzen zijn 10.000 euro waard!
En de winnaar is…… !? De Publieksprijs wordt gewonnen door het stadje Bredevoort in de gemeente Aalten, zij kregen de meeste stemmen via de website. Renkums Beekdal feliciteert Bredevoort van harte! Renkums Beekdal bedankt ook al onze stemmers die met hun stemmen het Renkums Beekdal opstuwden to bij de top drie! Voorwaar meer dan een pluim van velen op de inzet van tientallen vrijwilligers en initiatiefnemers voor de ruimtelijke kwaliteit van het Renkums Beekdal.
ijsselsteinVoor de vakprijs wist Jan Terlouw met verve de keuze van de jury te verwoorden. Het zijn niet gebieden die passie hebben maar de mensen die er persoonlijk of professioneel bij betrokken zijn! En dan gaat het vaak om personen die zich vrijwillig voor een gebied inzetten. De prijs van de jury die naast Jan Terlouw bestond uit Saskia Bak, Marc Nolden, Rudy Brons en Christel Steentjes wordt toegekend aan IJsselstein in de gemeente Hattem. Van harte Gefeliciteerd! Ook omdat met deze keuze het initiatief van een enkele pesoon om zich met passie in te zetten voor de kwaliteit van een gebied boven alle andere wordt beloond. De ultieme vrijwilligers beloond is een eerbetoon aan alle vrijwilligers, ook die van ons Renkums Beekdal!

Op de manifestatie “Gebieden met passie” is ook het digitale platform www.maakgelderlandmooier.gelderland.nl gepresenteerd. Deze wordt de komende tijd gevuld met inspirerende bouwstenen en voorbeelden van mooie projecten. Ga naar het platform en laat u inspireren voor een nog beter Renkums Beekdal!