Schijnheilig

Een zonnige ochtend in de herfst. Grondmist rust nog op de hei. Dampslierten trekken traag omhoog en lossen langzaam op: ‘witte wieven’ wijken voor de zon. Dauw blijft achter op het gras. De pluimen van het struisgras schitteren in het felle tegenlicht. In een spinnenweb flonkert nog een regenboog. Als je omkijkt glinstert een zilveren kring als een aureool rond de schaduw van je hoofd. Alleen om jouw hoofd, niet dat van mensen naast je. En hij beweegt met je mee.

‘Heiligenschijn’, zo heet de diffuse lichtvlek rond de schaduw van je hoofd. Je ziet het bij een laagstaande zon op een bedauwd grasveld. Vooral bij grassen met waterafstotende blaadjes, waarop de dauw blijft liggen als bolle druppeltjes. Zij werken als minuscule lensjes die het zonlicht van achter je hoofd terugkaatsen naar waar het vandaan komt, recht in je gezicht.

‘Heiligenschijn’ is een voorbeeld van het optische verschijnsel retroreflectie. Een retroreflector stuurt invallende straling terug in de richting waaruit zij kwam, onafhankelijk van de invalshoek. Retroreflectie wordt alom toegepast in wegenverf, verkeersborden, autonummerborden, fietsbanden, achterlichtjes, veiligheidskleding. Heel prozaïsch.

Maar op die zonnige ochtend in de herfst waan je je even heilig in je eigen heiligenschijn: schijnheilig.

Reageren: wim.braakhekke@renkumsbeekdal.nl

Auteur: Stichting Renkums Beekdal

Stichting Renkums Beekdal is een initiatief van Staatsbosbeheer, IVN en de gemeente Renkum.